اهمیت جایگاه ژئوپلیتیکی عراق در منطقه و آثار منازعات داخلی و خارجی تحمیلی بر این کشور در امر توسعهنیافتگی آن در طی دهههای اخیر، موضوعی است که در طی یک کارگاه آموزشی به ابتکار گروه پژوهشی چهره دیگر حقوق بشر، گروه حقوق دانشکده علوم اداری و اقتصاد، گروه زبان و ادبیات عربی و دفتر امور بانوان دانشگاه اصفهان مورد تبیین واقع گردید. در این کارگاه، جناب آقای دکتر محمدعلی بصیری، رئیس گروه پژوهشی چهره دیگر حقوق بشر و عضو هیئتعلمی دانشگاه اصفهان، مبادرت به ایراد سخنان خود با محوریت موضوع مزبور به زبان عربی کردند که با استقبال دانشجویان علاقهمند ایرانی و خارجی مواجه شد.
ایشان در ابتدای امر با تأکید بر لزوم کاربست یک چهارچوب مفهومی بهمنظور تحلیل کنشها در مطالعات علومانسانی و ارائه یک تفسیر کلی از نظریات مفهومی در حوزه علوم سیاسی و روابط بینالملل همچون واقعگرایی، آرمانگرایی و سازهانگاری، چهارچوب مفهومی ابتکاری خود در این کارگاه را «تعارض بین سیاست و حقوق» معرفی کرد. دکتر بصیری ادامه داد: منظور از چهارچوب مزبور آن است که اغلب دولتها به هنگام نقض حقوق بشر در کالبد دستگیری و سرکوب افراد تلاش میکنند که این کنش را با ضرورت اِعمال حاکمیت در جهت جلوگیری از تجزیه کشور و حفظ رفاه توجیه کنند. وی سپس در قالب چهارچوب مزبور، مبادرت به تشریح خصوصیات فرهنگی و سیاسی عراق کرد و در ادامه تمرکز خویش را بر موارد نقض حقوق بشر در این کشور و ارتباط آن با مفاهیمی همچون توسعه پایدار معطوف نمود.
دکتر بصیری با اشاره به کنشهای جنایتکارانه آمریکا در پس حمله سال 2003 به عراق و تمرکز بیحدوحصر واشنگتن بر نابودی زیرساختهای متنوع موجود در عراق، منجمله شهرکهای صنعتی حاضر در حدفاصل بغداد و سامرا که زمانی بهعنوان یکی از صنعتیترین جادههای موجود خاورمیانه شناخته میگشت، وضعیت نامناسب کنونی این کشور عربی و تلاشهای مقامات آن بهمنظور بازیابی وضعیت پیش از جنگ به قیمت نابودی برخی از منابع طبیعی را ماحصل این دخالت خارجی دانست.
ایشان در امتداد این مسئله به تبیین دفاعیات صدام حسین در طی محاکمهاش پرداخت و افزود: قاضی پرونده به دلیل درخواست قصاص خانوادههای عراقی افراد کشته شده به دست صدام حکم به اعدام او داد و نه نحوه حکومتداریاش در کالبد سرکوب (غیر از کشتار) افراد؛ و این موضوع همان دوگانگی پیشتر ذکر شده در قالب چهارچوب مفهومی این کارگاه را به نمایش میگذارد.
دکتر بصیری در انتهای صحبتهای خود افزود: هدف ایالات متحده و دیگر کشورهای قدرتمند جهان آن است که سناریوی عراق را در دیگر کشورهای منطقه، منجمله ایران، ولی به نوعی دیگر و با تغذیه نارضایتیهای داخلی بهمنظور فشار بر حکومتها به کار ببرند. ازاینرو، مقامات کشورهای خاورمیانه میبایست که با کاربست عقلانیت و اقدامات مشروع اقناعی در مواجه با این نارضایتیها در عین حفظ حاکمیت ملی، با کنشهای کشورهای مزبور به مقابله بپردازند.