27 می سال 2021، خبر هولناکی افکار عمومی کانادا را بار دیگر در شوک فروبرد؛ کشف بقایای جسد 215 کودک که بعضاً تنها 3 سال داشتند، در محل سابق مدرسه کاملوپس فاجعهای بود که نخستوزیر کانادا آن را «فصل ننگینبار تاریخ» کشورشان خواند. دقیقاً 4 هفته بعد، خبر هولناکتری منتشر شد؛ کشف 751 گور بینامونشان در استانی دیگر!
ماجرا از آنجایی شروع شد که دولتمردان کانادا برای همسانسازی بومیان با مهاجران سفیدپوست اروپایی، سیاست سلب هویتی بومیان را در دستور کار خود قراردادند و مدارسی را با همکاری کلیسای کاتولیک راهاندازی کردند. قرار بود در این مدارس کودکان رنگینپوست تحت تعالیم کلیسا به مسیحیت گرویده و فرهنگ و هویت بومی خود را فراموش کنند. ازاینرو حضور در این مدارس اجباری بود و کودکان پس از جدایی از خانواده با فریب و بهانههای گوناگون، به این مدارس منتقلشده و از عمل به سنتهای بومی و صحبت به زبانهای محلی محروم میشدند و حتی نام سنتی آنها تغییر میکرد. ازآنپس دیگر خانوادهها از سرنوشت فرزندانشان خبری نداشتند. مدرسه کاملوپس یکی از 139 مدرسه شبانهروزی بود که تقریباً در سالهای 1870 تا 1990 با این اهداف فعالیت میکردند. گفته میشود نزدیک به 150 هزار کودک بهاجبار در این مدارس تحصیل کردند.
کنترل کودکان وحشتزده و دور از خانواده برای مسئولان آن مدارس، جز با خشونت و ارعاب و تنبیه مقدور نبود. رفتار وحشیانه مسئولان مدرسه بهگونهای بود که علاوه بر ضربات روحی و جسمی جبران ناشدنی، بعضاً به قیمت جان کودکان تمام میشد. لذا در این مدارس بهجای زمینبازی، قبرستانی برای دفن کشتگان وجود داشت. سوءتغذیه، بیماری فراگیر، نقص امکانات بهداشتی، آزار و بهرهکشی جنسی و حتی قتل عمد دلایلی است که بازماندگان آن مدارس برای مرگ برخی از کودکان بیان کردهاند. تابهحال تقریباً 6000 کشته شناساییشدهاند. گروههای حقیقتیاب آمار تمامی کشتهشدگان را از 10 هزار تا 25 هزار نفر تخمین میزنند. آماری که در خصوص آمریکا به 40 هزار نفر میرسد.
تحقیقات نخبگان بومی کانادا باعث شد در اقصا نقاط این کشور چنین گورهایی را کشف شود. هنوز هم جستجوها برای یافتن اجساد احتمالی بیشتر یا قبور دستهجمعی دیگری استمرار دارد. در سال 2008 نخستوزیر وقت، استفن هارپر، رسماً از این اقدامات عذرخواهی کرد. همچنین دولت پذیرفت تا غرامتی به بازماندگان قربانیان پرداخت کند. جاستین ترودو، نخستوزیر کنونی کانادا هم بارها از این نسلکشی فرهنگی عذرخواهی کرده و درخواست رسمی خود را به پاپ فرانسیس رهبر کاتولیکهای جهان برای بیان عذرخواهی از اقدامات کلیسا در مدارس شبانهروزی اعلام نموده است؛ اما پاپ باوجود اظهار تأسف و همدردی و نیز دعوت به آشتی، عذرخواهی رسمی و روشنی ابراز نکرده است.
بااینهمه نتیجه سالها تبعیض نژادی سازمانیافته این شده که همچنان اقداماتی ولو با شدت کمتر ادامه داشته باشد. بومیان کانادا -بهخصوص زنان- همچنان تحتفشار و تبعیض و خشونت قرار دارند. هنوز هم بومیان بخش بزرگی از فقرا را تشکیل میدهند. از سوی دیگر دولت کانادا همکاری لازم را با نهادهای حقیقتیاب نداشته و حتی برخی از اسناد مرتبط با این جنایات را مخدوش و سانسور کرده است؛ بنابراین بسیاری از نخبگان و مردم بومی این اقدامات را ناکافی و صرفاً نمایشی در مواجهه با فشار افکار عمومی میپندارند. چراکه معتقدند عذرخواهی و دعوت به آشتی زمانی باورپذیر خواهد بود که نشانههایی از تغییر رفتار با بومیان آشکار شود. برای همین هم نخبگان بومی اصرار دارند که اولاً کلیه اطلاعات مربوط به کشتار بومیان منتشر شود. در ادامه آنها تحقیقات مستقل و عادلانه توسط گروههای حقیقتیاب غیردولتی را مطالبه میکنند.